Kỳ vọng nền kinh tế phục hồi mạnh hơn trong cuối năm 2023

Theo thống kê, những động lực tăng trưởng lớn sẽ đến từ: (1) Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa linh hoạt giúp kích thích tăng trưởng, (2) Chi phí lãi vay thấp sẽ hỗ trợ tăng trưởng chi tiêu và đầu tư cá nhân và (3) Nhóm hàng xuất nhập khẩu nông lâm sản và hàng hoá công nghiệp của Việt Nam có dấu hiệu cải thiện mạnh mẽ sau quý 4/2023.
Kể từ đầu năm 2023, Chính phủ đã thúc đẩy đầu tư công giúp kích thích tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh đầu tư tư nhân và luồng vốn FDI yếu. Theo Tổng cục Thống kê, vốn ngân sách thực hiện (đầu tư công) đến tháng 6/2023 tăng trưởng 25,3% so với cùng kỳ (svck) lên 54,2 nghìn tỷ đồng (so với +20,9% svck trong tháng 5/2023). Trong nửa đầu năm 2023, vốn nhà nước thực hiện đã tăng 20,5% svck lên 232,2 nghìn tỷ đồng, cao hơn mức tăng trưởng 10,4% svck nửa đầu năm ngoái. Vốn đầu tư công thực hiện ước 6 tháng năm 2023 vượt 33% kế hoạch giải ngân năm 2023.

VnDirect kỳ vọng Chính phủ sẽ quyết liệt thúc đầu tư công ngay trong nửa cuối năm 2023 đảm bảo thực hiện ít nhất 95% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 (kế hoạch Quốc hội giao là 711.684 tỷ đồng).
Ngoài ra, hàng loạt chính sách tài khoá cũng sẽ có tác động đến nửa cuối năm 2023. Chính phủ đang triển khai hàng loạt chính sách hỗ trợ tài khóa ngay nửa cuối năm nay góp phần hỗ trợ tăng trưởng, tập trung vào giảm thuế và phí (giảm 2% thuế NHẬP KHẨU, giảm 50% thuế trước bạ cho xe hơi sản xuất trong nước). Chính sách miễn giảm thuế sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước. Ngoài ra, Chính phủ đã tăng lương hưu cho cán bộ, công chức, viên chức sau ngày 01/07/2023. Đợt tăng tiền lương sẽ hỗ trợ rất nhiều đời sống của những lao động ăn lương từ ngân sách nhà nước. Ước tính ngân sách nhà nước dành cho chính sách lương tối thiểu năm 2023 là khoảng 44 nghìn tỷ đồng.

Đồng thời, Chính phủ cũng sẽ tăng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội mà ngân sách nhà nước chi trả từ sau 1/7. Ngân sách tổng chi cho chính sách tài khoá dự kiến khoảng 3.550 tỷ đồng. Bên cạnh đó, khối kinh tế nhà nước (bao gồm PVN) cũng sẽ tăng cường đầu tư trong nhiệm kỳ tiếp theo thông qua kết hợp với chính sách tài khoá của Chính phủ. Điển hình là việc PVN đã lên lịch triển khai một vài dự án đầu tư lớn thời gian vừa qua, trong đó có một vài dự án quy mô vừa phải gồm Kình Ngư Trắng, Lạc Đà Vàng và dự án đầu tư trọng điểm là Lô B - Ô Môn.

Động lực hỗ trợ tăng trưởng GDP Việt Nam nửa cuối năm, theo VnDirect sẽ là nhu cầu xuất khẩu Việt Nam phục hồi sau quý 4/2023 do (1) tồn kho từ những nước sản xuất giảm sẽ hỗ trợ nhu cầu đối với điện thoại xuất khẩu của Việt Nam, (2) chu kì chuyển đổi smartphone cũ thành model mới là 25,3 tháng, tương đương khoảng 2 năm (theo dữ liệu của China Mobile Terminal Lab), yếu tố này có thể kích thích xuất khẩu smartphone của Việt Nam kể từ quý 4/2023 (smartphone cùng linh kiện chiếm tới 16% giá trị xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2022), (3) Nhu cầu từ Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ hơn nữa sau thời điểm nền kinh tế tăng trưởng trở lại.

Yếu tố hỗ trợ tăng trưởng GDP thứ 3, đó là sản suất cho vay hạ nhiệt sẽ kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân. VnDirect kỳ vọng lãi suất tiền gửi trung bình kỳ hạn 12 tháng sẽ giảm ở khoảng 6,0-6,2%/năm đến cuối năm 2023, vì: (1) ảnh hưởng từ 4 đợt giảm lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng của năm 2023, (2) nhu cầu tín dụng yếu do triển vọng tăng trưởng kinh tế yếu khiến thị trường địa ốc khó khăn, (3) Chính phủ sẽ tăng cường giải ngân đầu tư công, nhờ đó bơm thêm tín dụng cho nền kinh tế và (4) NHNN vẫn còn dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ.

Lãi suất cho vay dự kiến giảm nhiều hơn trong nửa cuối năm 2023 khi chi phí đầu vào của khối NHTM đang giảm nhờ: (1) áp lực từ các đợt hạ lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng năm 2023 và (2) NHNN ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu. Chúng tôi cho rằng lãi suất cho vay giảm sẽ là yếu tố hỗ trợ quá trình phục hồi của tiêu dùng và đầu tư tư nhân, vốn đã bị đình trệ suốt nửa đầu năm 2023 với lãi suất cho vay neo ở mức cao.